Spis treści

Maroko jest jednym z najstarszych państw na świecie.

Początki istnienia Maroka sięgają założenia miasta Fez w 789 roku przez Idrissa I – założyciela dynastii Idrisidów w Maroku.

Co znaczy nazwa „Maroko„

Maroko to piękna nazwa… Po francusku – Maroc, po arabsku – al-Maghreb, po hiszpańsku – Marruecos, po portugalsku – Marrocos, po angielsku – Morocco, a po niemiecku – Marokko.

Nazwa Maroka w językach zachodnich pochodzi od zniekształconej nazwy miasta Marrakesz, miasta założonego w 1070 roku i będącego stolicą trzech marokańskich dynastii (Almorawidów, Almohadów i Saadytów).

Z kolei położeniu geograficznemu w zachodnim krańcu Afryki Północnej Maroko zawdzięcza swoją arabską nazwę Al Maghreb al-Aksa, co w tłumaczeniu oznacza miejsce najdalej wysunięte na zachód, lub bardziej poetycko „krainę zachodzącego słońca”.

Maghreb to także nazwa określająca cały region Afryki Północnej. Oprócz Maroka do państw Maghrebu należą Algieria, Libia, Mauretania i Tunezja.

W języku urdu i hindi Maroko nadal nazywane jest „Marrakesz”. W języku perskim i tureckim Maroko nazywa się „Fez”, a nazwa pochodzi z czasów gdy to właśnie Fez był stolicą Maroka podczas dynastii Marynidów i Idrysydów.

Informacje podstawowe o Maroku

Krótka historia Maroka

Badania archeologiczne wykazują, że Maroko było zamieszkiwane przez przodków Homo sapiens już 400 tysięcy lat temu, czemu dowodzą szczątki znalezione w 1971 roku w Salé.

Inne marokańskie stanowisko archeologiczne Jebel Irhoud jest znane już od lat 60. XX wieku, dzięki wielu odkrytym tam ludzkim skamielinom i artefaktom z epoki kamienia.

Najnowsze wykopaliska w Jebel Irhoud, które miały miejsce w 2017 roku, zaowocowały znalezieniem szczątek Homo sapiens, które datuje się na 300 tysięcy lat, co czyni je najstarszy znanym dowodem istnienia naszego gatunku. Co ciekawsze, są one aż o 100 tysięcy lat starsze niż poprzednie najstarsze znane szczątki Homo sapiens znalezione w Etiopii. Jest to wstrząsające odkrycie, które poddało pod wątpliwość dotychczasowe teorie o pochodzeniu człowieka z Afryki Wschodniej.

Nie ma wątpliwości, że rdzenni mieszkańcy tych terenów, Berberowie, zamieszkiwali te tereny już 2500-3000 lat p.n.e.

Od czasów kolonizacji fenickiej wybrzeża Atlantyku w latach 600-800 p.n.e. zaczyna się najstarsza spisana historia Maroka.

Podczas gdy w głębi lądu rządzili rdzenni Berberowie, Kartagina do III wieku p.n.e. administrowała tereny wybrzeża, skąd czerpano sól, barwiniki i ryby. Głównymi ośrodkami Fenicjan był Lixus, Chellah i Mogador.

Od III wieku p.n.e do 40 roku n.e. tereny przeszły pod władanie Cesarstwa Rzymskiego.

Gdy w IV wieku Rzym zaczął upadać, władzę zyskali Wandalowie, a następnie w VI wieku tereny te zostały odzyskane przez Cesarstwo Bizantyjskie.

Znamienne jest, że wysokie góry Atlasu zawsze warownie broniły rdzenną ludność Berberów, a władza niewzruszenie pozostała w ich rękach.

Obszar Maroka został podbity przez Arabów w połowie VIII wieku. Bunt Berberów przeciwko rządom arabskim w 740 roku zaowocował powstaniem małych, autonomicznych państw berberyjskich.

Pod koniec VIII wieku powstało pierwsze państwo marokańskie założone przez dynastię Idrisidów.

Pod dynastiami Almorawidów i Almohadów Maroko zdołało opanować Maghreb i Andaluzję. Kolejna dynastia, Alawitów, doszła do władzy w 1667 roku i do dziś rządzi Marokiem.

Alawici utrzymywali autonomię Maroka w XVIII i XIX wieku, podczas naporów kolonizacji francuskiej i brytyjskiej.

Na początku XX wieku Francja zaczęła zwiększać swoje interesy w regionie. W 1912 roku podpisano w Fezie traktat, dzielący Maroko na protektoraty francuskie i hiszpańskie. Na mocy protokołu z 1923 roku Tanger został uznany za strefę międzynarodową.

W 1956 roku Maroko odzyskało niepodległośc od Francji i wkrótce potem również od Hiszpanii.

Gospodarka Maroka

Maroko jest jedną z najważniejszych gospodarek Afryki. Kraj przetrwał globalny kryzys. Finanse kraju były w dobrym stanie, więc było w stanie spełnić wiele wymagań społecznych, które motywowały Arabską Wiosnę.

Wskaźniki ekonomiczne wyglądają zachęcająco, niemniej marokańska gospodarka pozostaje bardzo zależna od 3 głównych czynników: sytuacji gospodarczej Unii Europejskiej (jest pierwszym importerem i eksporterem Maroka), zagrożeń klimatycznych (np. susza) i cen materiałów energetycznych.

Aby zaradzić tej sytuacji, kraj rozpoczął politykę dywersyfikacji produkcji i rynków zbytu dotyczącą głównie motoryzacji, elektroniki, aeronautyki, tekstyliów i przetwórstwa spożywczego.

Pilne żądania społeczne zmotywowały rząd by w 2011 roku zwiększyć wydatki na subsydia, pensje i emerytury, aby wspierać standardy życia i wspierać zmianę w kierunku bardziej otwartego systemu politycznego.

Dane gospodarcze Maroka

PKB: 100 mld USD (2015)
PKB na mieszkańca: 3000 USD na mieszkańca (2015)
Tempo wzrostu gospodarczego: 4% (2010)
Stopa bezrobocia: 9,2% (2010)
Stopa inflacji: 0,9% (2010)
Główni eksporterzy: Francja 24,5%, Hiszpania 18%, Indie 5%, Włochy 4,6%, Stany Zjednoczone 3,5%
Główni importerzy: Francja 15,7%, Hiszpania 12,1%, Chiny 7,5%, Stany Zjednoczone (7,1%), Włochy 6,5%

Główne sektory PKB

Rolnictwo

Jest filarem marokańskiej gospodarki z prawie 15% PKB. Zatrudnia 41% ludności aktywnej zawodowo. Problemem są susze (ostatnia w 2016 roku). Od 2010 roku wprowadzono program reform uwzględniający specyfikę gleby i klimatu.

Przemysł i surowce naturalne

Dywersyfikacja polityki gospodarczej zainicjowanej przez władze przyniosła bardzo dobre efekty. Sektor przemysłu wzrósł z 14% PKB przed 2000 rokiem, do około 30% w 2018 roku. Zatrudnia 22% ludności aktywnej zawodowo. W ciągu niespełna dekady sektor motoryzacyjny stał się wiodącym sektorem eksportowym w kraju. Maroko jest obecnie wiodącym afrykańskim producentem samochodów osobowych, wyprzedzając Afrykę Południową. Oczekuje się, że jego rozwój będzie kontynuowany wraz z planowanym otwarciem zakładu Peugeot-Citröen w 2019 roku.

Turystyka

Stanowi około 11% PKB i zatrudnia 5% ludności aktywnej zawodowo. Ten kluczowy sektor gospodarki po znacznym spadku w 2015 roku, wzrasta regularnie od 2016 roku otwierając się na nowych turystów z Chin, Japonii, Korei i Brazylii.

Rybołówstwo

Stanowi znaczący przychód finansowy, w wysokości 2 – 3% PKB. Maroko ma prawie 3500 km linii brzegowej i jedne z najbardziej bogatych w ryby wód, zajmuje pierwsze miejsce wśród producentów ryb w Afryce.

Polityka Maroka

Maroko jest monarchią i jest pod rządami dynastii Alawitów od początku XVII wieku. Alawici są najstarszą żyjącą dynastią rządzącą w krajach arabskich. Członków rodziny królewskiej uważa się za bezpośrednich potomków Proroka Mahometa.

Jest to monarchia konstytucyjna, a konstytucja określa monarchię, parlament i niezależne sądownictwo.

W wyborach jest wybierany parlament. Istnieją dwie izby parlamentu: Zgromadzenie Radnych i Zgromadzenie Przedstawicieli.

Po wyborach parlamentarnych król wybiera premiera. Zgodnie z zaleceniami premiera król dołącza również innych członków rządu.

Partie opozycyjne są dozwolone i jest ich kilka.

Król może odwołać ministrów, rozwiązać parlament i zawiesić konstytucję. Król dowodzi również wojskiem.

W 1961 roku król Hassan II został królem i rządził aż do śmierci w 1999 roku. Jego syn, król Mohammed VI, objął tron w tym samym roku i rządzi do dziś.

Król Mohammed VI studiował prawo na uniwersytecie w Rabacie oraz ma doktorat z prawa na Uniwersytecie w Nice we Francji. Tematem jego doktoratu były stosunki między Europejską Wspólnotą Gospodarcza, a Maghrebem.

Oficjalna nazwa kraju	Królestwo Marokańskie
Skrócona arabska nazwa	Al-Maghreb
Pełna arabska nazwa Maroka	Al Mamlakah al Maghribīyah (tłum. Królestwo Zachodnie).
Motto	Polski: Bóg, Ojczyzna, Król Arabski: الله، الوطن، الملك Amazight (Berberyjski): ⴰⴽⵓⵛ, ⴰⵎⵓⵔ, ⴰⴳⵍⵍⵉⴷ Francuski: Dieu, la Patrie, le Roi
Flaga Maroka	Obowiązuje od 1915 roku. Czerwony – symbolizuje więzy krwi między dynastią Alawitow i prorokiem Mahometem Zielony – to kolor Islamu Pieczęć salomona – pięcioramienna gwiazda symbolizująca 5 filarów Islamu
Hymn	Obowiązuje od 1956 roku. Tekst: Ali Skualli Hussaini. Muzyka: Léo Morgan
Ludność	36, 3 miliona mieszkańców (spis ludności z 2018 roku). Ogólna populacja na świecie 40-45 milionów.
Powierzchnia	710 850 km² (z Saharą Zachodnią).
Kraje sąsiadujące	Hiszpania, Algieria i Mauretania.
Stolica	Rabat – 580 tysięcy mieszkańców (cała metropolia Rabatu liczy 1.7 miliona mieszkańców) – 7 co do wielkości miasto Maroka
Największe miasto	Casablanca (3,4 miliona mieszkańców, metropolia 4,3 miliona).
Gęstość zaludnienia	Około 50 mieszkańców / km² (z Saharą Zachodnią).
Języki	Języki urzędowe – klasyczny arabski i tamazight (berberyjski). Języki używane: dialekty arabskie (zwany darija, hassaniya), francuski (język ekonomiczny), języki berberyjskie (tarifit, tashelhiyt, tamazight i shilha), hiszpański (używany lokalnie na północy i na Saharze Zachodniej).
Ustrój polityczny	Parlamentarna monarchia konstytucyjna.
Głowa państwa	Król Mohammed VI (od lipca 1999 roku).
Waluta	Dirham marokański (MAD).
Niepodległość	Od Francji – 2 marca 1956. Od Hiszpanii – 7 kwietnia 1956. Świeto Niepodległości obchodzone jest 18 listopada.
Religia państwowa	Islam sunnicki.
Grupy wyznaniowe	Muzułmanie 98,7%, Chrześcijanie 1,1%, Żydzi: 0,2%.
Grupy etniczne	Arabowie i Berberowie 99%, Żydzi 0,2%, inne 0,7%.
Wzrost demograficzny	+ 1,4%.
Wskaźnik alfabetyzacji	57% piśmiennych mieszkańców (84% w wieku 14-24 lat). Edukacja w Maroku jest bezpłatna i obligatoryjna do ukończenia 15 roku życia.